Poporodowe zapalenie tarczycy może przebiegać zarówno tak dyskretnie, że pacjentka nawet nie zauważy u siebie jakichkolwiek objawów choroby, jak i może ono doprowadzać do znacznego zmniejszenia komfortu życia. Jakie są przyczyny i objawy poporodowego zapalenia tarczycy? Jak przebiega leczenie? Poporodowe zapalenie tarczycy (łac. thyreoditis post partum) może przebiegać jako nadczynność tarczycy lub niedoczynność tarczycy, ale i może dochodzić do zmiennego pojawiania się u pacjentek obu wymienionych stanów. Poporodowe zapalenie tarczycy nie zawsze wymaga leczenia, mimo to pacjentki cierpiące na nie zdecydowanie powinny być pod opieką endokrynologa – u części z nich rozwija się bowiem przewlekła niedoczynność tarczycy. Problemy dotyczące funkcjonowania gruczołu tarczowego można zaklasyfikować jako poporodowe zapalenie tarczycy wtedy, kiedy dochodzi do nich w ciągu 12 miesięcy od rozwiązania ciąży. Schorzenie nie jest częste, według statystyk występuje ono u około 5 na 100 kobiet, które niedawno przebyły poród.

Poporodowe zapalenie tarczycy: przyczyny

Dokładna przyczyna pojawiania się u pacjentek poporodowego zapalenia tarczycy do dziś nie została jednoznacznie ustalona. O udział w powstawaniu schorzenia podejrzewa się jednak, zachodzące już po urodzeniu dziecka, zmiany dotyczące funkcji układu odpornościowego. Otóż w trakcie trwania ciąży czynność układu odpornościowego fizjologicznie ulega osłabieniu – ma to na celu sprawienie, aby komórki odpornościowe matki nie traktowały płodu jako źródła obcych antygenów, przeciwko któremu mogłaby być skierowana reakcja odpornościowa prowadząca ostatecznie do obumarcia ciąży. W momencie, kiedy dochodzi już do porodu, przedstawiony powyżej stan przestaje obowiązywać – układ odpornościowy powraca do stanu sprzed ciąży, co więcej – jego czynność może być nawet bardziej nasilona niż przed zajściem w ciążę. Część badaczy przyjmuje właśnie ten patomechanizm, związany z nadreaktywnością układu odpornościowego po ciąży, za przyczynę występowania poporodowego zapalenia tarczycy.

O roli układu odpornościowego w patogenezie poporodowego zapalenia tarczycy świadczyć może również to, u jakich to pacjentek obserwuje się zwiększone ryzyko wystąpienia tego stanu. Okazuje się bowiem, że kobiety cierpiące na cukrzycę typu 1 chorują na poporodowe zapalenie tarczycy trzy razy częściej niż te pacjentki, u których zaburzenia wydzielania insuliny nie występują. Innymi czynnikami ryzyka wystąpienia zaburzeń czynności tarczycy po porodzie są:

1. występowanie chorób tarczycy w rodzinie pacjentki

2. doświadczanie przez ciężarną zaburzeń czynności tarczycy w przeszłości

3. obecność u pacjentki wysokich mian przeciwciał przeciwtarczycowych

Poporodowe zapalenie tarczycy: diagnostyka

W rozpoznawaniu poporodowego zapalenia tarczycy ważne znaczenie mają występujące u pacjentki dolegliwości oraz wyniki badań laboratoryjnych. Zazwyczaj pierwszym wykonywanym badaniem jest ocena stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) we krwi. W przebiegu schorzenia jego wartości mogą być niskie (takie spotykane są w fazie nadczynności poporodowego zapalenia tarczycy) lub wysokie (obserwowane z kolei w trakcie fazy niedoczynności). Należy podkreślić, że pacjentka z omawianym schorzeniem może posiadać prawidłowy poziom TSH – nie oznacza to, że choroba u niej nie występuje, może tak się bowiem zdarzać wtedy, kiedy faza nadczynności stopniowo przechodzi w fazę niedoczynności gruczołu tarczowego. Innym badaniem, które jest wykonywane u pacjentek z podejrzeniem poporodowego zapalenia tarczycy, jest ocena stężeń wolnych frakcji hormonów tego gruczołu (T3 i T4). Ich wysokie wartości odnotowuje się w fazie nadczynności, niskie z kolei w przebiegu fazy niedoczynności. Przydatne jest również oznaczanie przeciwciał przeciwtarczycowych (przeciwko tyreoglobulinie i przeciwko tyreoperoksydazie) – jeżeli ich miana są dodatnie, to przy współistnieniu innych odchyleń (takich jak obecność opisanych wyżej objawów oraz ilościami hormonów tarczycy przekraczającymi granice normy) postawić można rozpoznanie poporodowego zapalenia tarczycy.

Poporodowe zapalenie tarczycy: leczenie

Poporodowe zapalenie tarczycy nie u każdej pacjentki wymaga leczenia – dotyczy to szczególnie tych chorych, u których objawy nie są znacznie nasilone i u których odchylenia w badaniach laboratoryjny nie są znacznego stopnia. W sytuacji, kiedy dolegliwości są natomiast wyjątkowo wyraźnie wyrażone, możliwe jest stosowanie:

1. w fazie nadczynności tarczycy leków zmniejszających przekształcanie w organizmie tarczycowego T4 do bardziej aktywnego T3 – w tym celu stosuje się, zaliczany do grupy beta-blokerów, propranolol

2. preparatów lewotyroksyny, które stanowią podstawową metodę leczenia fazy niedoczynności tarczycy. Najistotniejsze jest leczenie pacjentek będących w stanie niedoczynności tarczycy. Terapię prowadzi się przez zróżnicowany czas, zazwyczaj sięga on 6-12 miesięcy. Lekarz (bazując na wynikach badań hormonalnych) może po jakimś czasie podjąć próbę odstawienia lewotyroksyny, jednakże w tym okresie pacjentka musi się znajdować początkowo pod jego stałą kontrolą i mieć regularnie (co kilka tygodni) wykonywane badania hormonalne. Dopiero po upewnieniu się, że gospodarka hormonami tarczycy uległa ustabilizowaniu, możliwe staje się całkowite zaprzestanie suplementacji hormonów tarczycowych.

Poporodowe zapalenie tarczycy: rokowanie

Zaburzenia czynności tarczycy po porodzie są najczęściej stanem przemijającym – u większości pacjentek wraz z czasem dochodzi do unormowania się funkcji gruczołu tarczowego. Szczególną uwagę należy jednak kierować ku chorym, u których pojawiła się faza niedoczynności tarczycy. Spowodowane jest to tym, że wśród całej grupy takich pacjentek, według statystyk, u co piątej z nich dochodzi do rozwoju przewlekłej niedoczynności tarczycy.

Stres w ciąży negatywnie wpływa nie tylko na przyszłą matkę, skutkując bólami głowy, napięciem mięśniowym czy przedwczesnymi skurczami macicy, ale również źle oddziałuje na rozwijające się w łonie kobiety dziecko. Jeśli ciężarna kobieta jest zdenerwowana, dziecko odczuwa stan matki. Jemu również udziela się niepokój. W obecnych czasach trudno jednak uniknąć stresujących sytuacji. Już samo tempo życia grozi niezdrowym podnieceniem i pobudzeniem organizmu. Do czego może prowadzić permanentny lub silny stres w ciąży?

Mechanizm działania stresu

Jeśli się stresujemy, do aktywności biologicznej zostają pobudzone dwa systemy: układ współczulny oraz oś podwzgórze-przysadka-nadnercza. W pierwszych momentach od zadziałania stresora zostaje aktywizowany układ współczulny, który odpowiada za tzw. reakcję walki lub ucieczki. Układ współczulny, zwany też sympatycznym, pobudza nadnercza do wydzielania hormonów: adrenaliny i noradrenaliny. Podwyższony poziom tych hormonów w organizmie skutkuje rozszerzeniem źrenic, przyspieszeniem akcji serca oraz przyspieszeniem tętna i oddechu. Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza może zostać pobudzona do działania nawet po kilku godzinach od wystąpienia czynnika stresogennego. Podwzgórze wydziela hormon kortykoliberynę, a ta stymuluje przysadkę mózgową do produkcji kortykotropiny (ACTH). Kortykotropina pobudza korę nadnerczy do wydzielania kortyzolu – hormonu stresu. Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety ciężarnej podczas długotrwałego stresu mogą negatywnie oddziaływać na rozwijający się płód. Zbyt wysoki poziom kortyzolu i katecholamin – hormonów wydzielanych przez nadnercza – grozi powikłaniami w ciąży.

Czym grozi stres w ciąży?

Naukowcy od wielu lat badają związek między stresem przeżywanym przez kobietę ciężarną a jego skutkami dla przebiegu ciąży. Wiadomo, że długotrwały lub krótki, ale silny stres w ciąży niesie ze sobą większe ryzyko poronienia lub porodu przedwczesnego. Stres skutkuje wzrostem stężenia adrenaliny we krwi, która może wywoływać skurcze macicy i przyspieszać akcję porodową. Ponadto, stres w ciąży – jak twierdzą niektórzy badacze – w skrajnych przypadkach może pośrednio przyczyniać się do powstania wad rozwojowych u dziecka, takich jak zespół Downa czy rozszczep wargi. Istnieją również dowody na to, że długotrwałe stresowanie się kobiety ciężarnej może prowadzić do zaburzenia czynności mózgu płodu, co tuż po urodzeniu dziecka skutkuje opóźnionym rozwojem jego zdolności ruchowych. Kortyzol oraz inne hormony stresu powodują, że naczynia krwionośne obkurczają się, a ich światło ulega zmniejszeniu. Zmniejsza to przepływ krwi u kobiety ciężarnej i ogranicza transport tlenu oraz substancji odżywczych przez łożysko do dziecka. Noworodki kobiet ciągle się stresujących w czasie ciąży są zwykle bardziej niż inne dzieci pobudzone, rozdrażnione, niespokojne i ruchliwe. Jedna z najbardziej kontrowersyjnych hipotez dotyczących skutków stresu w ciąży głosi, że długotrwały stres u przyszłej mamy może wpływać na homoseksualną orientację rozwijającego się dziecka płci męskiej. Oczywiście, należy wziąć pod uwagę to, że każda kobieta ciężarna przeżywa na co dzień jakieś stresy. Minimalne zdenerwowanie, lekkie pobudzenie emocjonalne nie ma wpływu na zdrowie dziecka. Problemy mogą się zacząć, jeśli kobieta doznaje długotrwałego stresu, np. w związku z przewlekłą chorobą bliskiej osoby czy utratą pracy, lub jeśli stres nie trwa długo, lecz jest silny, np. szok po śmierci kogoś bliskiego.

Sposoby na stres w ciąży

Jak uspokoić skołatane nerwy, wyciszyć się i zdystansować wobec problemów? Oto kilka pomysłów na walkę ze stresem w ciąży:

•rozmowa z najbliższą przyjaciółką lub partnerem;

•relaks z książką w dłoni lub przy oglądaniu dobrego filmu;

•ciepły prysznic redukujący napięcie mięśni;

•masaż ciała w profesjonalnym gabinecie masażu;

•oddechowe techniki relaksacyjne;

•ćwiczenia dla ciężarnych, np. joga w ciąży.

Jeśli stres w ciąży nie jest ci obcy, postaraj się zastosować do powyższych wskazówek. Pamiętaj, że w ciąży musisz dbać nie tylko o siebie, ale także o rozwijające się w twoim łonie dziecko. Spokojna i zrelaksowana mama to zdrowy i szczęśliwy noworodek. Na niektóre rzeczy nie mamy wpływu, więc po co się denerwować? Nie warto. Czasami lepiej odpuścić, a stres sam zniknie.

Stres w ciąży – Kiedy udać się do lekarza

Jeżeli kobieta nie potrafi sobie poradzić ze stresem powinna skonsultować to z lekarzem. Przepisze on wówczas odpowiednie, nieszkodliwe dla dziecka leki pozwalające na wyciszenie i uspokojenie. Zalecić może również konsultację u psychologa lub psychiatry.

Stres w ciąży – Leczenie

Istnieje wiele różnych sposobów pozwalających samemu zminimalizować stres. Najważniejszym z nich jest pozytywne myślenie i odpowiednia ilość odpoczynku i snu. Znane są również techniki relaksacyjne (np.joga), które można wykonywać samemu. Kilkunastominutowy odpoczynek w pozycji leżącej w miejscu odizolowanym od hałasu i nadmiaru światła, w trakcie którego należy się starać myśleć „o niczym” wpłyną bardzo pozytywnie na stan psychiczny. Ćwiczenia relaksacyjne wykonywane systematycznie pozwolą na ograniczenie stresu.

Stres bywa określany mianem choroby XXI wieku. Wszyscy są narażeni na jego działanie. Definicji stresu jest wiele, jedna z nich mówi o tym, że jest on reakcją obronną organizmu, która manifestuje się przyjęciem postawy „walki” lub „ucieczki”. Jedni stawiają czoło zagrożeniu i wtedy stres działa mobilizująco. Inni chowają głowę w piasek i uciekają. Stres może być także utożsamiany z zachowaniem adaptacyjnym do zmieniających się warunków, które wymagają od nas stosowania zachowań zapobiegawczych. Jednak, tak naprawdę, mówiąc o stresie możemy się posłużyć jedną definicją. Mianowicie, stres jest nieprzyjemnym napięciem, odczuciem dyskomfortu psychicznego i fizycznego. Zna to chyba każdy i każdy na swój sposób sobie z nim razi. Czy jednak mamy świadomość, jakie konsekwencje niesie ze sobą?

Stres w pracy

Wielu z nas spędza w pracy większą część swojego życia. Badania pokazują, że to właśnie tam stresuje się 85% osób. Najgorzej radzą sobie z nim pesymiści, osoby zamknięte i traktujące sytuację stresową jako osobistą porażkę. Lepiej wykorzystują ją optymiści, ponieważ dostrzegają w niej wyzwanie, które chętnie podejmują. Ukierunkowują się w sposób zadaniowy na problem. Stres jest naturalną reakcją organizmu na zmieniające się warunki w pracy. Jednak, jego przyczyny powinny być niwelowane, by jednostka mogła utrzymać stan równowagi. Jeśli stres z chwilowego zamienia się w przewlekły może przynieść wiele niepożądanych skutków.

Objawy stresu w pracy

Objawy stresu pojawiają się w różnych sferach naszego życia. Mogą one dotyczyć aspektów fizycznych. Czujemy się wtedy bardzo zmęczeni, bolą nas plecy, mamy napięte mięśnie, pojawiają się częste bóle głowy i niestrawności w tym bóle żołądka. Zanika poczucie humoru, pojawia się zniechęcenie, problemy z koncentracją i trudność w podejmowaniu decyzji. Także nasilają się wahania nastroju, lęk, niepokój, a to tylko niektóre z dolegliwości psychicznych i emocjonalnych. Jeśli stres trwa dłuższy czas może dojść do kompulsywnego objadania się, czyli zajadania problemu, co spowoduje tycie lub spadek naszej wagi. Jesteśmy także bardziej krytyczni w stosunku do innych ludzi, nerwowi, drażliwi i łatwiej jest nas wyprowadzić z równowagi. W przypadku nasilonego i długotrwałego stresu może pojawić się wycofanie z relacji społecznych, izolowanie się od innych. Niektórzy próbując sobie poradzić z sytuacją stresową sięgają po alkohol lub narkotyki. U innych pojawiają się zachowania nerwowe takie jak obgryzanie paznokci czy tiki nerwowe.

Przyczyny stresu w pracy

Przyczyn może być wiele i mogą na pierwszy rzut oka nie być tak oczywiste. Jednym z powodów stresu może być nadmiar obowiązków i zadań, które są nakładane na pracownika. Dotyczy to zarówno ilości zadań jak i narzuconego tempa pracy, ciągłe zmiany w projektach i wykonywanie obowiązków po godzinach. Stres związany jest z głównie z trudnymi zadaniami, wymagającymi od nas dużego skupienia i wysiłku intelektualnego. Wszelkie podejmowanie istotnych decyzji, które mogą przynieść poważne konsekwencje wiążą się z jego wystąpieniem. Jeśli nad wykonywanym zadaniem nie mamy poczucia kontroli i decyzyjności, odczuwamy brak informacji niezbędnych do jego zrealizowania może to także wywoływać reakcję stresową. Ważnym czynnikiem stresogennym jest atmosfera jaka panuje w miejscu pracy. Otrzymywanie sprzecznych poleceń od przełożonych i wprowadzanie rywalizacji między pracownikami nie sprzyja efektywnej i bezstresowej pracy. Ponadto, jeśli pracownik nie zostaje informowany o zmianach w miejscu pracy, jest ciągle oceniany, musi być dyspozycyjny nawet po godzinach i stosuje się wobec niego dyskryminację, przemoc fizyczną lub psychiczną to gwarantowaną konsekwencją tego jest długotrwały stres.

Jak radzić sobie ze stresem w pracy?

Każdy człowiek, w zależności od cech charakteru w różny sposób reaguje na stres. Niektórzy dobrze go znoszą stawiając mu czoła i nie poddając się negatywnym konsekwencjom. Inni nie są tak odporni i szybko ich ciało reaguje brakiem apetytu, nudnościami czy problemami ze snem. Niezależnie, do której grupy się zaliczamy, powinniśmy zwracać uwagę na to, jak często stres pojawia się w ciągu naszego dnia. Możemy bowiem stosować różne techniki, które pozwolą, by trudne chwile nie były dla nas tak bardzo obciążające. Warto zapoznać się z paroma zasadami, które zapewnią nam zdrowy i efektywny sen. Jednym ze sposobów jest dzielenie naszych zadań czy obowiązków na trudniejsze i łatwiejsze do wykonania. Świadomość tego, które ze zleceń zabierze nam mniej czasu i umożliwi zajęcie się poleceniem bardziej wymagającym naszych zasobów, pozwoli na poczucie kontroli i sprawczości. W przeciwnym razie, gdy zadanie nas przerasta i mamy mało czasu na jego zrealizowanie czujemy się bezradni, często działamy chaotycznie i chwytamy się kilku zadań jednocześnie. Strach przed tym, że nie wykonamy polecenia prowadzi do stresu i spadku naszej efektywności. Z tym sposobem połączona jest kwestia umiejętnego zarządzania czasem. Ustalanie priorytetowych zadań i konsekwentne ich realizowanie jest umiejętnością, której można się nauczyć. Warto w tym momencie wspomnieć o tak naprawdę oczywistej, ale niezwykle ważnej kwestii, jaką jest wypoczynek i zapewnianie sobie odpowiedniej ilości snu w celu zregenerowania sił. Aktywność fizyczna, hobby czy relaks przy ulubionej muzyce są świetnymi sposobami na odpoczynek, warto aby każdy znalazł dla siebie najbardziej odpowiedni. Stres jest sytuacją, która może nas mobilizować do działania lub paraliżować. Takie sytuacje pojawiają się także w środowisku pracy, gdzie niejednokrotnie, w krótkim czasie musimy się wykazać. Jeśli otrzymujemy polecenia niedostosowane do naszych możliwości, jesteśmy ciągle kontrolowani, nie otrzymujemy informacji zwrotnych, a atmosfera w pracy nie sprzyja ich realizacji to świetne warunki do wystąpienia sytuacji stresowych. Jeśli nie będziemy potrafili sobie radzić ze stresem poprzez relaks, odpoczynek, zapewnienie sobie zdrowego snu i niwelowanie źródeł stresu, to w końcu zniechęcimy się do wykonywania pracy i doprowadzimy do wielu przykrych konsekwencji zdrowotnych.

Zaburzenia lękowe, inaczej nazywane nerwicami, są niejednolitą grupą schorzeń charakteryzujących się bardzo zróżnicowanym obrazem klinicznym, tzn. specyficznymi objawami, czasem trwania itp. Różnorodność ta odzwierciedla się w liczbie przyczyn je powodujących. Oznacza to, że przyczyny zaburzeń lękowych są różne dla różnych typów zaburzeń, charakteryzujących się różnymi objawami. Przyczyny egzogenne, czyli pochodzenia zewnętrznego, ze środowiska pacjenta, stanowią najczęstszą grupę przyczyn nerwicy. Źródłem zaburzeń nerwicowych są pewnego rodzaju konflikty wewnętrzne (często nieuświadomione), których pacjent nie może rozwiązać. Często są to sprzeczności między potrzebami a obowiązkami, pragnieniami a normami, jakimi kieruje się otaczający świat. Najczęściej takie konflikty pojawiają się w sytuacjach, gdy wrażliwa i nieodporna na stres osoba (posiadająca predysponujący do zachorowania typ osobowości) poddawana jest presji sytuacji, która wymaga od niej, by wykonywała coś sprzecznego ze swoimi własnymi dążeniami i pragnieniami (często nie będąc ich świadomą). Innymi częstymi przyczynami nerwic są brak należytej opieki rodziców nad pacjentem w jego latach dzieciństwa albo nieodreagowany uraz z przeszłości. Zbyt wygórowane oczekiwania rodziców, poczucie ciągłej presji i konieczności zaspokajania ich ambicji, lęk przed utratą jednego z rodziców lub oddzieleniem od niego oraz wiele innych konfliktowych sytuacji rodzinnych ma tu ogromne znaczenie. To, w jakiej rodzinie, w jakiej atmosferze dorasta dziecko i w jaki sposób kształtuje to jego osobowość, ma duży wpływ na tworzenie się zaburzeń nerwicowych. Kumulacja patogennych oddziaływań kształtuje specyficzne cechy osobowości – bierność, uległość, niepewność, zmienność, zależność od innych, egocentryzm, podwyższony poziom odczuwania niepokoju, skupienie na sobie, poczucie niższej wartości, żalu do innych, krzywdy, frustracji. Kompilacja takich cech może sama w sobie być źródłem zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych konfliktów.

Przyczyny endogenne i dziedziczne nerwic

Badania prowadzone w ostatnich latach udowodniły, że w znaczącej liczbie przypadków pacjentów z zaburzeniami nerwicowymi, oprócz opisanych powyżej przyczyn, które zaliczane są do przyczyn egzogennych – czyli pochodzenia zewnętrznego – bardzo ważny czynnik stanowią uwarunkowania genetyczne oraz neurobiochemiczne danej jednostki. Oznacza to, że nerwica lub predyspozycja do jej występowania może być dziedziczona, przenoszona w genach na potomstwo. Predyspozycje te w większości przypadków oznaczają specyficzny typ osobowości. Odczuwanie niepokoju tworzy stan ciągłego oczekiwania na zagrażające niebezpieczeństwo i szukania go w każdej sytuacji. Utrudnia to podejmowanie przemyślanych, rozważnych decyzji, dokonywanie wyborów, ponieważ wszystko podporządkowane jest unikaniu zagrożenia.

Czynnik neurobiochemiczny nerwicy

Uwarunkowania neurobiochemiczne nerwicy związane są ze specyficznymi (często też dziedzicznymi) zaburzeniami w stosunkach stężeń neuroprzekaźników, czyli substancji chemicznych regulujących pracę mózgu w ośrodkowym układzie nerwowym pacjenta. Już wiele lat temu odkryto, że mleczan sodu wstrzykiwany pacjentowi wywołuje u niego ataki paniki, co związane jest z wywołanym zwiększonym stężeniem wapnia zjonizowanego we krwi, który bezpośrednio wpływa na przewodzenie impulsów nerwowych, m.in. w mózgu. Inne teorie zakładają, że występujący u niektórych zwiększony poziom hormonów stresu, tj. adrenaliny i noradrenaliny, może predysponować do występowania zespołów lękowych. Te i inne teorie zostały w części potwierdzone lub odrzucone w przebiegu wielu doświadczeń. Pomimo to pozwoliły poznać wiele mechanizmów rządzących naszymi emocjami i mogących wpływać na występowanie różnych typów nerwic. Wyniki badań przytaczanych na początku akapitu mają znaczący wpływ na dalsze rokowanie, a przede wszystkim na wybór metody leczenia nerwicy u osób dotkniętych różnymi typami zaburzeń.

Czynnik płci i wieku a rozwój nerwicy

W większości typów nerwic przeważającą liczbę pacjentów stanowią kobiety. Udowodnione jest, że są one narażone bardziej od mężczyzn na występowanie zaburzeń lękowych, zespołów natręctw, zaburzeń dysocjacyjnych (histerii), zaburzeń przebiegających z somatyzacją itp. Pomimo istniejącego w społeczeństwie poglądu, że mężczyźni są mniej odporni na stres, badania wskazują na to, że również na zaburzenia związane ze stresem, zwłaszcza te przewlekłe, tj. zespół stresu pourazowego, zaburzenia adaptacyjne, kobiety są również narażone w większym stopniu niż mężczyźni.

Choroby psychiczne i stres przyczynami zaburzeń lękowych

Istnieje możliwość, że choroby psychiczne są podłożem do występowania objawów charakterystycznych dla zaburzeń nerwicowych. W przypadku zespołu natręctw do przyczyn takich należą m.in. depresja endogenna oraz schizofrenia, którym często towarzyszą objawy, takie jak natręctwa, obsesje oraz kompulsje. Ważne w tych przypadkach jest rozpoznanie choroby psychicznej, która pośrednio je wywołuje, i wczesne jej leczenie.

Słaba psychika to czynnik znacznie ograniczający możliwości osiągnięcia sukcesu, zarówno w obszarze życia zawodowego, jak i prywatnego. Uniemożliwia ona wykorzystanie naszych wszystkich talentów i zdolności. Istnieją jednak sposoby na jej wzmocnienie i widoczną poprawę życia. Dowiedz się jak to uczynić! Osoby o dużej wytrzymałości psychicznej, jak sportowcy, budzą zasłużony podziw. Nasze możliwości fizyczne są w dużej mierze zdeterminowane przez budowę ciała. Możesz trenować do woli, lecz raczej nie pobijesz Usaina Bolta w sprincie. Z kolei wytrzymałość psychiczna jest czymś, czego można się nauczyć i doskonalić – proces ten wymaga jedynie ćwiczeń i wytrwałości. Oczywiście niektórzy ludzie są z natury mocniejsi psychicznie niż inni, lecz każdy może nad tą cechą pracować i osiągać satysfakcjonujące rezultaty. Słaba psychika może być wzmocniona, wymaga jednak treningu i intensywnej pracy. Siła psychiczna to zdolność do działania na najwyższych obrotach, gdy gra toczy się o wysoką stawkę. Niezależnie od tego, czy chodzi o sfinalizowanie ważnej transakcji, czy o walkę ze straconej pozycji, mocne nerwy sprawiają, iż nie dajemy się przytłoczyć trudnej sytuacji. Dobra wytrzymałość psychiczna sprowadza się do tego, że robimy wszystko, co najlepsze, niezależnie od swojego aktualnego samopoczucia. Innymi słowy, siła psychiczna polega na poświęceniu, robieniu czegoś, co sprawia ci trudność, przesuwaniu kolejnych granic, nie poddawaniu się w obliczu trudności czy wytrwałym odgrywaniu roli, w której nie czujesz się najlepiej. Chodzi o stawianie celów nieco ponad swoimi aktualnymi siłami. Łatwo powiedzieć. Z całą pewnością nie każdy sportowiec wyróżnia się wrodzoną wytrzymałością psychiczną? Jak zatem można tę cechę poprawić u siebie, by słaba psychika nie ograniczała naszych możliwości i komfortu życia?

Kontroluj swój umysł, bo inaczej on przejmie kontrolę nad tobą

Sprowadzając wytrzymałość psychiczną do podstawowych elementów, polega ona na prostym wyborze: będziesz kontrolował swój umysł, albo on przejmie kontrolę nad tobą. Jeżeli nie panujemy nad własnym umysłem, bezwolnie poddajemy się wszystkiemu, co zostało tam wcześniej zakodowane. Przeciętny człowiek nie programuje swojego umysłu, lecz przyjmuje to, co spotyka na swej życiowej drodze, z dobrodziejstwem inwentarza i wykorzystuje później do rozwiązywania problemów, i radzenia sobie z różnymi sytuacjami. Zatem słaba psychika to rodzaj szkodliwego kodu, który zapisał się w danym umyśle. Na przykład, jeśli twoją wyjściową reakcją na momenty dużego ryzyka jest strach, lęk czy nadmierna ekscytacja, dzieje się tak dlatego, iż w którymś momencie życia podświadomie nauczyłeś się, że taka strategia działa. Może ona nie być najmądrzejsza, lecz została zakodowana w twoim umyśle, gdyż w przeszłości się sprawdziła. Gdy zaakceptujemy takie programowanie, najczęściej przestajemy się nad daną sytuacją zastanawiać, tylko działamy odruchowo. Słaba psychika jest zatem zbiorem odruchowych reakcji na bodźce zewnętrzne. Jeśli zatem chcesz wzmocnić swoją psychikę, najpierw musisz przeprogramować myślenie. Jedną z podstaw jest nauka skupiania się na celu, nie pozwalając dojść do głosu wątpliwościom i samokrytycznym myślom. Żeby osłabić negatywne myślenie należy przejąć całkowita kontrolę nad działaniem. Raz przemyślany i ustalony cel powinien być realizowany, bez dalszego rozpatrywania jego słuszności, szans powodzenia, itp.

Wszystko jest w twojej głowie

Większość artykułów na temat wytrzymałości psychicznej rozbija ją na mniejsze kategorie, jak skupienie, opanowanie, pewność siebie, odwaga, itp. Być może ma to sens z naukowego punktu widzenia, jednak utrudnia zastosowanie pewnych zasad w praktyce. Poniżej znajdziesz opis prostszego i bardziej naturalnego procesu, który pozwoli ci wzmocnić słaba psychikę i znacznie sprawniej funkcjonować, gdy naprawdę ma to znaczenie. Do dzieła!

Myśl pozytywnie

Bardzo łatwo dać się zgnębić samemu sobie, dopuszczając do głosu wewnętrznego krytyka za każdym razem, gdy sprawy przybierają niekorzystny obrót, choć to nic nie daje. Walcz z podejściem samokrytycznym i postaraj się zebrać pozytywną energię, która będzie ci towarzyszyć przez resztę rozgrywki. Wysoka samoocena wymaga jednak stałej i wytrwałej pracy nad sobą. Jeśli naprawdę przyłożysz się do eliminacji negatywnych myśli, twoja uwaga automatycznie przeniesie się na te pozytywne, a to z kolei sprawi, że z większym prawdopodobieństwem będziesz mógł cieszyć się z sukcesu. Pamiętaj przy tym co mówią wszyscy ludzie, którzy w życiu osiągnęli coś znaczącego. Wskazują oni w większości na decydujący czynnik determinacji, wytrwałości i wytrzymałości.

Skup się wyłącznie na tym, co możesz kontrolować

Oczywiście grasz po to, by wygrać. Jednak oddawanie się rozmyślaniom na temat potencjalnego wyniku tylko odwraca twoją uwagę i zaśmieca umysł nieistotnymi, rozpraszającymi myślami. Nikt nie ma 100% wpływu na osiągnięcie celu. Zawsze istnieją jakieś czynniki obiektywne, które mogą istotnie decydować o jego realizacji. Nie należy jednak zbytnio się nimi przejmować i zawsze realizować swoje zadania. Radą na zwalczenie słabej psychiki jest skupienie się na chwili obecnej i pozwolenie, by sprawy przybrały swój naturalny bieg. Skoncentruj się na tym, co możesz kontrolować – na swoim podejściu i nastawieniu. Co zdarzy się na następnym etapie czy na końcu, nie ma znaczenia. Taka postawa sprzyja rozluźnieniu, koncentracji i dawaniu z siebie jak najwięcej w kluczowych momentach.

Dowiedz się również jak być silnym psychicznie.

Stres jest negatywnym odczuciem, które towarzyszy człowiekowi od zawsze. Życie w ciągłym stresie przestaje być czymś wyjątkowym. Staje się normą. Niestety wyniki badań epidemiologicznych prowadzonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) są niepokojące i wskazują, że szybkie tempo życia, cywilizacja przemysłowa, duża gęstość zaludnienia, rywalizacja i towarzyszący temu wszystkiemu stres zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania na choroby nowotworowe, wrzodowe czy układu krążenia. Stres ma swój udział w powstawaniu wielu chorób somatycznych. Wobec narastających czynników stresogennych, obecnych w aktualnej rzeczywistości, niezbędne staje się dążenie do budowania odporności na stres oraz podnoszenie ogólnej świadomości o strategiach radzenia sobie z nim na co dzień. Odporność psychiczna okazuje się wysoce pożądaną cechą, jednak niewystępującą u każdego. Na czym polega oraz jak można ją wykształcić w swoim usposobieniu?

Sposoby na zmniejszenie stresu

Wielu ludzi zadaje sobie pytanie, jak pokonać stres, i nadal nie znajduje odpowiedzi. Umiejętność radzenia sobie z przeciwnościami losu stanowi wypadkową doświadczeń życiowych, temperamentu, cech osobowości, systemu wartości, wsparcia społecznego, światopoglądu, sposobu myślenia itp. W dużej mierze odporność na stres wynika z filozofii życia. Tylko od człowieka zależy, czy pozwoli przytłoczyć się stresom, owładnąć chorym ambicjom i pragnieniom odniesienia spektakularnych sukcesów. Może warto zmienić własny styl życia (zadbać o odpowiednią dietę, bogatą w minerały np. magnez i aktywność fizyczną), zatrzymać się w biegu, wyjść na spacer, pobyć z samym sobą, z naturą, z drugim człowiekiem i zapomnieć o chaosie dnia codziennego? Po co się samemu zabijać? Przecież fundowanie sobie stresów to taka powolna śmierć na raty…

Wytrzymałość psychiczna – czym charakteryzuje się ta cecha osobowości?

Wspomniana odporność zawiera w sobie trzy fundamentalne filary, które stanowią składowe części całego zjawiska psychologicznego, jakim jest wytrzymałość mentalna – wśród nich znajduje się indywidualny potencjał danej osoby, czyli jej temperament oraz poziom inteligencji. Równie ważne okazuje się środowisko rodzinne, w którym człowiek wzrasta oraz poczucie wsparcia, otrzymywanego z zewnątrz. Wymienione aspekty znacząco oddziałują na kształtowanie odporności psychicznej w każdym wieku. Siła psychiczna człowieka ujawnia się w jego sposobie bycia oraz pokonywania codziennych trudności, jak również w strategiach podejmowanych w stresujących sytuacjach. Można uznać, że człowiek odporny i silny psychicznie cechuje się:

•inteligencją,

•autonomią,

•towarzyskością,

•przyjaznym usposobieniem i pozytywnym nastawieniem do otoczenia,

•wrażliwością na potrzeby innych i empatią,

•poczuciem wewnętrznej kontroli, która zauważalna jest przez środowisko,

•wyższym poczuciem własnej wartości,

•poszukiwaniem wsparcia w sytuacjach tego wymagających.

Cechy te zauważalne są już w okresie dzieciństwa oraz dorastania, pogłębiając się wraz z rozwojem – można zatem przypuszczać, że istotny wpływ na powstanie odporności psychicznej u człowieka ma jego dzieciństwo i doświadczenia nabyte w tym okresie. Pielęgnowanie wymienionych aspektów osobowościowych u rozwijającego się dziecka, sprzyja zakorzenieniu się w nim odporności, która jest wysoce pożądaną cechą w dorosłym życiu (2).

Wydaje się więc, że równowaga psychiczna stanowi wypadkową kilku czynników, pośród których jednym z najważniejszych okazuje się wysoka samoocena, determinująca wiarę we własne możliwości oraz w umiejętność poradzenia sobie w trudnej sytuacji. Towarzyszące jej myślenie pozytywne sprawia, że osoba odporna psychicznie podchodzi do problemów w sposób zadaniowy – aktywnie poszukując rozwiązań i dążąc do konstruktywnego wyjścia ze stresujących sytuacji.

Jak rozwinąć w sobie odporność psychiczną – kilka praktycznych sugestii

Jak wynika z powyższych rozważań, walka ze stresem wymaga wewnętrznej siły oraz optymizmu i pozytywnego myślenia o sobie i innych. Okazuje się, że cechy osobowościowe, determinujące odporność psychiczną można wykształcić w sobie, zmieniając niektóre codzienne nawyki. Z pewnością warto zadbać o:

•optymalną ilość snu i unikanie przemęczenia,

•zagospodarowanie czasu dla siebie – na relaks, spotkania towarzyskie lub realizację swojego hobby,

•uświadomienie sobie wsparcia społecznego, w postaci rodziny, przyjaciół oraz instytucji, które zapewniają pomoc w trudnych sytuacjach,

•pozytywne ukierunkowanie myślenia – o sobie, innych ludziach oraz wydarzeniach, które pomimo trudności powinny być postrzegane jako nowe doświadczenia, rozwijające wewnętrznie,

•rozwój osobisty i pracę nad własnymi emocjami,

•realizm w postrzeganiu przytrafiających się problemów – unikanie dążenia do nadmiernej perfekcji, pozwalanie sobie na brak idealizmu i popełnianie błędów, przyjmowanie niepowodzeń jako neutralnych i naturalnych wydarzeń.

Dodatkowo warto wdrożyć do codziennego funkcjonowania zasady higienicznego trybu życia, na które składa się zarówno zbilansowana i zdrowa dieta, uprawnianie sportu oraz aktywność fizyczna, jak i pielęgnowanie własnych pasji i zainteresowań. Należy pamiętać, że odporność psychiczna jest cechą, którą można wykształcić. Jest również bardzo ważna w aktualnej rzeczywistości, w której nagminnie zdarzają się sytuacje stresowe – warto więc zadbać o swoje zdrowie psychiczne i emocjonalne, potęgując w ten sposób poczucie satysfakcji z własnego życia.

Cytomegalia jest powodowana przez wirusa cytomegalii (CMV), który bytuje w organizmie człowieka i uaktywnia się, gdy słabnie odporność organizmu gospodarza. Zakażona przez wirusa cytomegalii komórka powiększa się nawet 40-krotnie i zawiera charakterystyczne wtręty zlokalizowane wewnątrz jądra oraz w cytoplazmie. Choroba ta ma dość długi okres wylęgania – od trzech tygodni do nawet trzech miesięcy. Wirus cytomegalii po ustąpieniu objawów choroby pozostaje nadal w organizmie w tzw. formie utajonej. W okresie obniżonej odporności ustroju może znów się uaktywnić, dając w efekcie obraz charakterystycznej infekcji wirusowej.

Cytomegalia – co to za choroba

Cytomegalia to częsta choroba wirusowa. Jej powstawanie powoduje cytomegalowirus, który pochodzi z tej samej kategorii co wirus ospy wietrznej, półpaśca i opryszczki. Nosicielem tego wirusa są tylko i wyłącznie ludzie. Cytomegalia jest schorzeniem, które często nie daje żadnych objawów, atakuje głównie gruczoły ślinowe i jest zaliczana do choroby wenerycznej. Dolegliwość ta jest rozpowszechniona na całym świecie. Ponadto wirus cytomegalii został po raz pierwszy wyizolowany ze ślinianki chorego noworodka w 1956 roku. W większości przypadków cytomegalia nie jest chorobą niebezpieczną, lecz jej leczenie jest koniecznością, ponieważ sieje spustoszenie w organizmie.

Cytomegalia – przyczyny

Do zakażenia wirusem cytomegalii może dojść poprzez:

•transfuzję krwi,

•transplantację narządów,

•bezpośredni kontakt z płynami ciała chorego (krew, ślina, mocz i inne),

•łożysko matki w czasie ciąży lub porodu,

•bliski kontakt z chorym.

Bardzo często występuje cytomegalia wrodzona u młodocianych ciężarnych. Wirus cytomegalii w ciąży jest najczęstszą przyczyną wewnątrzmacicznego zakażenia płodu. Wirus cytomegalii niebezpieczny jest przede wszystkim dla noworodków i niemowląt oraz u osób z obniżoną odpornością. Około 1% noworodków ulega zakażeniu w okresie płodowym.

Rodzaje zakażeń cytomegalią

Zakażenie pierwotne: dochodzi do niego bardzo często w dzieciństwie, u osób które nie miały wcześniej kontaktu z wirusem. Zakażenie pierwotne powoduje, że krwi obecne są białka odpornościowe, które żyją w organizmie do końca życia. Ten rodzaj zakażenia jest niebezpieczny zwłaszcza dla kobiet w ciąży i pacjentów z bardzo małą odpornością.

Zakażenie chroniczne: jest konsekwencją infekcji pierwotnej, nie daje objawów, czasem pojawia się wirus. Po zakażeniu pierwotnym wirus ten zostaje utajony w komórkach gruczołów wydzielniczych, siateczkowo-nabłonkowych węzłów chłonnych, nerek. W takiej formie wirus zalega w organizmie przez całe życie i reaktywuje się, gdy poczuje sprzyjające warunki.

Wtórne zakażenie pierwotne: powstaje w przypadku spadku odporności lub wtórnego złapania wirusa cytomegalii. Zakażenie wtórne nie powoduje ogólnie żadnych objawów, ale pacjent może zarażać inne osoby. Pacjenci zarażeni cytomegalią mogą produkować wirusa z płynami ustrojowymi od kilku miesięcy do kilku lat. Dorośli wydzielają wirusa znacznie krócej niż dzieci.

Cytomegalia – objawy

Zakażenia cytomegalią możemy podzielić na wrodzone i nabyte. Nabyte z kolei na pierwotne i wtórne. Zakażenie pierwotne w 90% przypadków przebiega bezobjawowo lub w łagodnej postaci mononukleozopodobnej. U ok. 10% przypadków cytomegalii objawy to podwyższona temperatura ciała, która może utrzymywać się do 30 dni. W cytomegalii objawy to również zmęczenie, ból głowy oraz ból mięśni. Objawami cytomegalii jest również kaszel i ból gardła. Objawami towarzyszącymi cytomegalii jest zapalenie gardła i powiększenie węzłów chłonnych szyi. Czasem do objawów cytomegalii dochodzi powiększenie wątroby i śledziony, a także anemia hemolityczna i trombocytopenia. Zakażenia wtórne spowodowane są odmiennym typem wirusa cytomegalii lub uczynnieniem (reaktywacją) zakażenia przebytego. Cytomegalia w ciąży może doprowadzić do poronienia, porodu przedwczesnego, urodzenia martwego dziecka lub dziecka z zespołem wad wrodzonych. Cytomegalia w ciąży daje inny obraz choroby w zależności od okresu ciąży, w którym doszło do zachorowania na cytomegalię.

Cytomegalia – diagnostyka i leczenie

Przeprowadza się badania krwi i moczu pacjenta. We krwi oceniany jestpoziom przeciwciał w klasie IgG i IgM przeciw cytomegalii – tzw. serologię. Przeciwciała IgM mogą przetrwać we krwi do 18 miesięcy od pierwotnej infekcji. Ich obecność oraz znaczny wzrost przeciwciał IgG świadczą o istnieniu pierwotnej infekcji. Wykrycie przeciwciał u kobiety na kilka miesięcy przed ciążą świadczy o przejściu przez nią tej choroby, a obecne przeciwciała chronią ją przed świeżą infekcją i czynią zakażenie płodu mało prawdopodobnym. Cytomegalia w ciąży jest rzadko rozpoznawana ze względu na to, że zakażenie przez wirusa cytomegalii przebiega bezobjawowo. Rozpoznanie cytomegalii dotyczy zwykle noworodków z wadami wrodzonymi lub objawami zakażenia uogólnionego. Jeżeli nie występuje u chorego obniżenie odporności, nie jest podejmowane żadne leczenie, ponieważ organizm sam potrafi sobie poradzić z cytomegalią. Leczenie wprowadza się u noworodków z udokumentowaną objawową cytomegalią. Polega ono na podaniu leku hamującego replikację wirusa cytomegalii i trwa ok. 2 tygodni. Dłużej trwające leczenie, do 3 tygodni, przebiega przy cytomegalii układu nerwowego. Niemowlę, u którego rozpoznano cytomegalię, musi pozostawać pod opieką pediatryczną do ukończenia pierwszego roku życia, aby kontrolować, czy wirus cytomegalii się nie uaktywnił, ponieważ podawany lek nie zabija wirusa cytomegalii, lecz tylko hamuje jego namnażanie. Innym sposobem leczenia cytomegalii jest podawanie tzw. surowicy odpornościowej, zawierającej specyficzne przeciwciała przeciwko wirusowi cytomegalii. Stosowane jest u niemowląt jako leczenie uzupełniające w ciężko przebiegających infekcjach, zwłaszcza u dzieci z obniżoną odpornością.

Ospa wietrzna (łac. varicella) należy do grupy najbardziej zakaźnych chorób wieku dziecięcego. W przebiegu ospy wietrznej występuje wysoka gorączka i swędząca wysypka w postaci pęcherzyków. Ospa wietrzna u dzieci przebiega ospę dość łagodnie, u dorosłych notuje się ostrzejszy przebieg ospy, nierzadko z komplikacjami. Zarażenie ospą wietrzną następuje drogą kropelkową. Przyjmuje się, że najłatwiej zarazić się przez kontakt z chorym na parę dni przed wystąpieniem wysypki, ale warto wiedzieć, że chory na ospę zaraża aż do chwili zaschnięcia u niego ranek i pojawienia się strupków.

Ospa – zarażenie wirusem

Ospa wietrzna z łatwością przenosi się na innych członków rodziny i rówieśników w szkole, ponieważ wirus ospy przenosi się przez powietrze, drogą kropelkową lub przez płyn z pęcherzy. Istnieje również możliwość infekcji wirusem ospy w sposób pośredni – przez kontakt z częściami garderoby i innymi przedmiotami wyeksponowanymi na działanie płynu z krost. Chorzy na ospę zostają zakażeni do 5 dni (częściej od 1-2 dni) przed i 5 dni od chwili pojawienia się wysypki. Kiedy rany zostają pokryte strupem, osoba zazwyczaj przestaje być zakażona. Ospa wietrzna u dzieci ujawnia się przez około 10-14 dni. I to właśnie wtedy lekarze zalecają, aby dziecko z ospą wietrzną pozostało w domu, ponieważ to w tym czasie najłatwiej o zarażenie wirusem ospy. W przypadku ospy wietrznej u dzieci najlepiej, aby dziecko pozostało w domu do ustąpienia jakichkolwiek objawów ospy. Większość ludzi zaraża się wirusem ospy wietrznej do 15 roku życia, z czego większość między 5 a 9, jednak prawdopodobieństwo zarażenia ospą istnieje w każdym wieku. Ospa wietrzna zazwyczaj jest bardziej dotkliwa u dorosłych oraz niemowląt. Choroba występuje najczęściej zimą i wiosną.

Ospa – objawy

Ospę wietrzną wywołuje wirus VZV (Herpes virus varicellae), który inicjuje również zachorowanie na półpasiec. Przechorowanie ospy wietrznej daje odporność na ponowną infekcję. Wirus ospy zostaje w organizmie do końca życia w formie utajonej, m.in. w zwojach nerwowych. W warunkach obniżonej odporności ospa wietrzna może się uaktywnić i wywołać półpaśca. Zdarza się to bardzo rzadko, ale jeżeli już ma miejsce taki przypadek, to zwykle w przebiegu ospa wietrzna daje poważne powikłania. Ospa wietrzna wylęga się przeciętnie około dwóch tygodni. Do charakterystycznych objawów ospy wietrznej zalicza się:

•złe samopoczucie, uczucie ogólnego rozbicia;

•ból głowy;

•wysoką gorączkę (37-40 stopni Celsjusza);

•wykwity skórne, które kolejno przeobrażają się z małej, czerwonej plamki w grudkę, potem w pęcherzyki wypełnione płynem, który po pewnym czasie mętnieje, przyjmując postać krostek; krostki przysychają, zmieniając się w strupki, które po jakimś czasie odpadają;

•uporczywy świąd.

Główny objaw ospy wietrznej, a więc wysypka pojawia się na tułowiu, a potem na szyi, twarzy, głowie (również w miejscach owłosionych), ramionach i nogach. Rzadko krostki zajmują dłonie i stopy. Objawy ospy w postaci pęcherzyków można zaobserwować czasem w jamie ustnej, na podniebieniu twardym, policzkach i narządach płciowych. Zmiany skórne związane z ospą wietrzną na błonach śluzowych wykazują tendencję do owrzodzenia. W miejscu odpadniętych strupków widać często blizny. Niektóre są prawie niewidoczne, inne – głębsze – towarzyszą człowiekowi do końca życia. W ciężkich przypadkach ospy objawem może być wysypka krwotoczna. Częstym powikłaniem ospy wietrznej u dzieci, jest zakażenie skóry w postaci liszaja płaskiego. U dorosłych palących papierosy może wystąpić ospowe zapalenie płuc o bardzo ciężkim przebiegu. Polskie Ministerstwo Zdrowia zachęca do szczepienia przeciw ospie wietrznej. Mimo że ospa wietrzna najczęściej przebiega łagodnie, dając skąpe objawy, to u osób dorosłych, noworodków i niemowlaków notuje się ostrzejszy przebieg i powikłania ospy wietrznej. Do powikłań ospy wietrznej zalicza się np. zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego, zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie opon mózgowych. Szczególnie narażone na niebezpieczeństwo związane z ospą wietrzną są kobiety w ciąży, u których wirus ospy w pierwszym trymestrze może zaszkodzić płodowi, powodując tzw. zespół ospy wietrznej wrodzonej: blizny, deformacje (np. hipoplazja kończyn), zaburzenia wzroku (np. zaćma wrodzona, atrofia nerwu wzrokowego) i układu nerwowego (np. mikrocefalia, wodogłowie).

Ospa – profilaktyka i leczenie

W ramach profilaktyki ospy zaleca się szczepienie przeciw ospie wietrznej i unikanie kontaktów z osobami chorymi na ospę, by minimalizować ryzyko zarażenia. Kiedy jednak dojdzie do sytuacji, w której ospa wietrzna się rozwija, należy pamiętać o odpoczywaniu podczas gorączki i przyjmowaniu leków przeciwgorączkowych (ale nie kwasu acetylosalicylowego). W czasie ospy wietrznej u dzieci zwykle najbardziej dokucza im swędzenie, dlatego należy dbać o higienę, pamiętać o częstej zmianie ubrań i kąpielach w wodzie z nadmanganianem potasu, płatkami owsianymi, sodą oczyszczoną lub siemieniem lnianym. Powinno się nie dopuszczać do rozdrapywania wysypki, aby zapobiec wtórnym zakażeniom bakteryjnym. Płynne pudry to nie najlepsze rozwiązanie w czasie ospy wietrznej u dzieci – co prawda koją swędzenie, ale stanowią łatwą pożywkę dla rozwoju bakterii.